CMS keuze moeilijk objectief te maken

De keuze voor een Content Management Systeem omvat zovele parameters dat een 100% objectief oordeel nauwelijks te maken is. Lijstjes genoeg met technische vergelijkingen, maar zelfs die lijstjes lopen vaak achter op de werkelijke specificaties en versies.

• Twijfel door gebrek aan kennis of ervaring resulteert vaak in overspannen verwachtingen van te grote oplossingen voor een doorgaans te klein vraagstuk

Alleen al een vergelijking tussen de populaire opensource CMS’en Drupal, Joomla en WordPress valt niet mee. In de vele artikelen die ik in de afgelopen tijd heb gezien zie je maar al te gemakkelijk voorbij komen dat WordPress ‘slechts’ geschikt zou zijn voor een persoonlijke weblog en dat alleen Drupal geschikt zou zijn voor grotere websites. Dergelijke uitspraken maken het er voor opdrachtgevers niet gemakkelijker op. Het ene na de andere webbureau heeft voor elk CMS wel een rijtje motivaties waarom juist ‘hun’ CMS gekozen zou moeten worden.

Plug-ins, add-ons, modules

Als in een lijstje melding wordt gemaakt dat een bepaalde voorziening niet standaard aanwezig is, maar wel gerealiseerd kan worden met een plug-in, add-on of module, dan wil dat niet zeggen dat zo een oplossing dan ook slechter is in vergelijking tot een CMS waar ‘iets’ standaard in zit. Natuurlijk moet wildgroei van het aantal uitbreidingen worden voorkomen. Immers al die uitbreidingen – die veelal door derden worden gemaakt – verhogen de kans op kwetsbaarheden van het geheel. Uitbreidingen waarvoor betaald moet worden bieden enigszins houvast, doordat er dan vaak sprake is van een serieus bedrijf achter het programmeerwerk, maar een 100% garantie is dat natuurlijk niet.

Programmeren of configureren

Een ander belangrijk aspect is de al dan niet bestaande noodzaak tot programmeren. Als een wens van een klant niet opgelost kan worden door een plug-in, add-on of module, dan zou programmeren een opties kunnen zijn. Beter is het om eerst na te gaan of de gewenste functionaliteit niet op een andere manier kan worden gerealiseerd. Programmeren vereist vergaande kennis van het CMS, documentatie en onderhoud. Daarnaast maakt programmeren afhankelijk, immers niet elk stukje programmeerwerk kan zomaar door anderen worden ‘overgenomen’. Dat geldt voor zowel de inhoudelijke kennis, documentatie, maar ook voor wat betreft het eigendoms- en gebruiksrecht.

Vormgeving

Een volgend aspect is vormgeving. Voor de meeste gangbare CMS’en zijn er in verschillende volumes en prijzen templates of thema’s beschikbaar. In feite ook een uitbreiding op het CMS, welke ‘out-of-the-box’ meestal slechts wordt geleverd met een (vrij kale) basis vormgeving. Templates of thema’s zijn in vele varianten (gratis en tegen betaling) beschikbaar. Een juiste keuze kan veel geld besparen in de vormgeving, daar veel aspecten van het vormgeven dan al door derden zijn gedaan. De mate van configureerbaarheid van templates of thema’s is een veel besproken onderwerp. Alles zelf programmeren in bijvoorbeeld PHP/CSS of waarden invullen in vooraf gemaakte configuratieschermen is een keuze die invloed heeft op de vormgevingskosten, maar in veel gevallen ook op de performance.

Tijd en kosten

De keuze voor een CMS kan ook worden beïnvloed door de hoeveelheid tijd die nodig is voor het opzetten van o.a. de basis, het installeren van extra uitbreidingen, eventueel programmeren en de creatie van de gehele look&feel en user-interface. Vergt het geheel 30 of 300 uur en op welke wijze worden die uren verdeeld? Voor de keuze van een complete website/web applicatie zijn deze aspecten vaak (onafhankelijk van alle andere aspecten) doorslaggevend (vooral bij gebrek aan voldoende kennis).

Opensource – Closedsource

Een op maat gemaakt dedicated CMS kan in heel speciale gevallen een passende oplossing bieden. Bij een dergelijke keuze is de afhankelijkheid van (en het vertrouwen in) de ontwikkelaar van doorslaggevende betekenis. De ‘doorontwikkeling’ van closedsource CMS’en kan echter niet ‘opboxen’ tegen de snelheid bij opensource CMS’en. Deze laatste groep kent een vele grotere hoeveelheid ontwikkelaars (wereldwijd) met een inmiddels gedegen ontwikkel strategie. Door de vele plug-ins, add-on en uitbreidingen wordt de niche voor closedsource oplossingen steeds kleiner.

Techniek onder de motorkop

Natuurlijk is de techniek onder de motorkap van belang. Vele opensource CMS’en ‘draaien’ onder PHP en MySQL, daarin zit dus niet een groot onderscheidend vermogen. PHP, MySQL en CSS zorgen samen voor de te genereren HTML voor de weergave van een pagina in een browser. De wijze waarop dit samenspel vanuit het CMS gebeurt met eventuele uitbreidingen en de vormgeving, is bepalend voor de performance, maar ook de vindbaarheid van content. Een objectieve ‘nulmeting’ van exact dezelfde sites onder verschillende CMS’en zou iets kunnen zeggen over de kwaliteit van de techniek onder de motorkap. Maar dergelijke vergelijkingen gaan meestal slechts op voor één bepaalde situatie en helpen dus in de praktijk nauwelijks om objectief te kunnen kiezen.

Subjectief

Samenvattend zijn er best wel wat objectieve maatstaven te bedenken op basis van bovenstaande aspecten. Dat vergt wel behoorlijk wat kennis en kunde van de opdrachtgever. Die is er veelal niet en men laat zich daardoor in de meeste gevallen leiden door de aanbieder die doorgaans zelf al met een eigen voorkeur het gesprek aanvangt. Is die subjectiviteit erg? Nee, als het puur gaat om een technische keuze. Ja, als die keuze bepalend is/wordt voor het aantal uren die een opdrachtnemer denkt nodig te hebben voor de bouw van een website/web applicatie. En vooral ook ‘ja’ wanneer die keuze voorbij gaat aan het gebruiksgemak voor de gewone gebruiker.