Grote verscheidenheid aan visies bij eerste e-reading event in Eindhoven

Uitgever Jakajima was bij monde van Pieter Hermans blij verrast met de enorme opkomst bij deze eerste editie van het e-reading event. Het onderwerp trok zo een 400 deelnemers naar de high-tech campus in Eindhoven.

Proberen, uitdagen, fouten maken, opnieuw doen, niet bang zijn

De samenstelling van de deelnemers was zeer divers en resulteerde dan ook tot een waar dynamisch netwerk event in de pauzes en tijdens de minibeurs die door de organisatie was opgezet. Toch waren er relatief weinig uitgevers en adverteerders lieten zich vrijwel niet zien.

Het sprekersprogramma was al even divers en vele visies maakten het de toehoorders niet makkelijk in slechts één dagje een duidelijke roadmap te beschrijven omtrent de ontwikkelingen op e-reader gebied die voor haar of zijn onderneming vanaf morgen zouden gelden.

Michiel Buitelaar van Sanoma verwoordde het eigenlijk het meest kenmerkend: ‘We leven in een wereld van proberen, experimenteren, leren van fouten, weggooien en opnieuw doen.’ Ook deze uitgever kijkt met grote belangstelling naar de effecten van e-readers, maar zoals voor zovelen geldt, het gaat nu pas echt leven met de komst van de iPad van Apple. Overigens hopen de meeste uitgevers op een verbreding van dat segment en dus niet te worden gemonopoliseerd door Apple.

Op technologisch gebied werd volop informatie verstrekt, duidelijk werd wel dat we vooral ten aanzien van beldschermtechnologie in de beginfase zitten. Liquavista (Johan Feenstra) gaf echter toe snel haar technologie klaar te moeten hebben om een goede positie te kunnen innemen tussen de LCD schermen en de bestaande (nog zwart/wit) eInk technologie. Over de psychologie van de leesbeleving werd niet veel gezegd. Dat is echter wel nodig, omdat velen de verschillen van de thans ontwikkelde beeldschermtechnieken niet (onder)kennen.

Over businessmodellen volop speculaties, maar slechts een enkeling durfde een poging te wagen richting het krachtenveld tussen uitgever en adverteerder. In de business-to-consumer track werd er echter met geen woord over gesproken. In de business-to-business track deed Michel de Ru van Daidalos een poging dit spanningsveld 2.0 op te tekenen. De rol van de consument leek in veel gevallen – helaas – niet ter zake te doen.

Wel veel aandacht voor realistische cijfers van Libris (Caroline Damwijk) – zeer goede lezing – en BOL.com. Beide ondernemingen zijn volop actief in het e-reader/e-book segment. De zorgen om DRM werd door iedereen op eigen wijze gepresenteerd. Maar niemand leek terug te willen kijken naar het feit dat ook gewone boeken, kranten en tijdschriften door veel (niet betalende) handen gaan na de initiële aankoop. Ook ik ben van mening dat deze sectoren wel al te gemakkelijk worden vergeleken met de ervaringen in de muziek industrie. Natuurlijk is er wat te leren van de illegaliteit aldaar, maar boeken, kranten en tijdschriften zijn heel andere media producten, die op geheel eigen wijze worden geconsumeerd in relatie tot muziek.

De roep om een soort Buma/Stemra voor e-books werd niet enthousiast omarmt, alle mogelijke regelgeving – met bijna niet houdbare juridische gevolgen – op dit gebied is 1.0 denken. Christiaan Alberdink Thijm begon zijn speech op dat gebied met: ‘We leven in spannende tijden’. In de huidige tijd van globalisering en en volledig open internet, is ons land te klein om regeltjes toe te kennen aan deze processen. Ook wetgeving rondom prijsvoering van e-books is ongebonnen werk. Ex-minister Plasterk wilde nog dit jaar en dicussie over een vaste prijs voor e-books, vergelijkbaar met de vaste prijs op papieren boeken.Zelfs het BTW verschil tussen papieren boeken en e-books mag al onredelijk genoemd worden. Sommige sprekers gingen wel de verdediging in door te stelen dat het kleine prijsverschil tussen e-books en papieren boeken wel logisch is, omdat de kosten voor productie en distributie maar een klein deel zijn van de gehele kosten.

Tot slot een aantal uitspraken op twitter, op basis van de lezingen van verschillende sprekers:

– bezit versus toegang hebben tot
– alleen verrijking is spannend
– multimedia e-books hebben de toekomst
– nasst volledige boeken ook hoofdstukken of losse verhalen verkopen
– 50 plussers zijn groeiende doelgroep
– winkelcentra zullen adners worden ten gevolge van internet aankopen
– veel klachten over DRM/dataformats, uitwisselbaarheid gering
– consumenten willen probleemloze beschikbaarheid
– ontwikkeling sociale DRM interessant
– DRM zorgt voor minder klanten, niet voor minder illegale kopieën
– mogen we de consument, onze klant, wel een piraat noemen?
– wat DVD voor de filmwereld is, is een e-book voor boekenuitgevers
– inkomsten films op DVD groter dan inkomsten bioscoop kaartjes
– Sony e-reader populair, maar dalende
– moet een tijdschrift op een e-reader wel lineair en eindig zijn?
– onderzoek naar e-reader ontwikkelingen in Nederland is van beperkte waarde
– maken van een e-magazine duurder dan de papieren versie

De hashtag #eenl10 stond op de dag van het congres op nummer 5 van meeste populaire tags in ons land.

Op 10 juni vindt de Belgische editie plaats.