Duizenden arbeidsplaatsen weg uit grafimedia branche

De grafische branche is in 20 jaar vrijwel gehalveerd. Verwacht wordt dat er in 2010 niet meer dan 30.000 mensen werkzaam zullen zijn in de geplaagde branche. Maar of de huidige economie daar de hoofdschuldige van is, valt sterk te betwijfelen.

iGen4 van Xerox: print innovatie

Natuurlijk heeft het afgelopen jaar gezorgd voor veel reorganisaties. Natuurlijk ging dat gepaard met het verlies van duizenden arbeidsplaatsen. Maar de halvering van de afgelopen twee decennia heeft een totaal andere oorzaak. Automatisering staat daarbij bovenaan het lijstje.

Het lijkt wel of niemand dat graag wil inzien, maar feit is dat men vrijwel dezelfde hoeveelheid papier bedrukt of beprint met pakweg de helft aan menscapaciteit. Triest voor de mensen, dat is zeker, maar positief is het bewijs dat de branche flink automatiseert en moderniseert. Dat het imago echter nog steeds oubollig is, komt vooral door het medium papier zelf en niet meer zozeer door de moderne procesindustrie, die de grafische branche langzaam maar zeker is geworden, maar nauwelijks weet te verkopen.

Lezen we de grafische vakbladen – GW, Compres en Graficus – erop na, dan valt ook op dat de grafische branche vanuit een isolements gedachte wordt benaderd. Er wordt vrijwel niet gekeken naar de voortdurende groei in print in andere sectoren dan de van oorsprong grafische bedrijven. Ook in nieuwe moderne printbedrijven die al helemaal geen lid zijn van het KVGO wordt volop grafisch werk verricht, maar ook in moderne corporate omgevingen doet print nog altijd veel communicatief werk.
Tja, dan prijsbederf, ook een vaak gehoord argument in de teloorgang van bedrijven. Maar ook niet nieuw, dat bestaat al decennia, gevolgd door de altijd genoemde overcapaciteit. Crisis of geen crisis….Maar nergens een positief verhaal over de ‘zegeningen’ die automatisering hebben gebracht. Zijn die er dan wel? Als we naar de rendementen kijken van grafische bedrijven, dan lijkt het er niet op. Grafische bedrijven gaven en geven wel al te gemakkelijk de voordelen van automatisering weg aan hun klanten. Slimme marketing en verkoop zit er nog niet ingebijteld, overigens positieve uitzonderingen daar gelaten en inmiddels groeiende. Een gemiddelde vertegenwoordiger is maar al te trots als er een nieuw stukkie hard- en/of sofware naar binnen wordt gedragen. Het verhaal bij de klant resulteert dan al snel in: “O, dat is mooi, dan kan het binnenkort dus weer goedkoper’. Het – teveel – navelstaren op interne proces optimalisatie heeft geen gelijke trend gehouden met meer algemene ontwikkelingen in de totale media branche.

En die houding heeft er in de grafische branche nog niet voldoende voor gezorgd dat er nieuwe verdienmoddelen zijn ontstaan. Nu pas, bij de invoering van web-to-print, zie je dat er langzaam maar zeker abonnementsvormen komen, ontstaan vanuit de SAAS gedachte. Dus niet meer afrekenen per klus, maar per maand, ongeacht het aantal klussen. Maar voordat meer producten en diensten vanuit het papier geschikt zijn voor nieuwe rekenmodellen, zullen er links en rechts in 2010 nog wel wat bedrijven omvallen. Een natuurlijke shake-out? Het is triest om dat bevestigend te moeten beantwoorden.