Grafische bedrijfstak saneert verder maar treurt nauwelijks
De kersverse KVGO voorzitter Cees Verweij hield begin januari zijn eerste openbare toespraak in Woerden. Daarbij liet hij cijfers horen, die te betreuren zijn. Afnemende aantallen bedrijven, afnemende aantallen werkzame personen en ga zo maar door.
Toch is de sfeer niet negatief in de branche. In de afgelopen decennia heeft de bedrijfstak zich omgebogen van een ambacht naar een geautomatsieerde industrie. Vooral de laatste paar jaar zijn vele interne stukken automatisering op hun plaats terecht gekomen. Niet in de laatste plaats heeft web-to-print gezorgd voor het verkorten van te lange doorlooptijden uit het verleden. Koppelingen met moderne management informatie systemen hebben vooral in de verkoop binnendienst hun sporen achter gelaten. 2009 kenmerkte zich door het wegsaneren van die bedrijven die in het ambacht zijn blijven steken. Te hoge kosten, geen moderne workflows en slecht geschoolde werknemers en matig ondernemerschap. Niemand zegt het hardop, maar deze ‘schoonmaak’ had en heeft de sector hard nodig, alhoewel de overcapaciteit ook nog steeds een groot probleem is.
De branche blijft echter moeite houden met crossmediale diensten en producten. Die match lijkt er – op uitzonderingen na – maar niet te willen komen. De kersverse KVGO voorzitter deed in zijn eerste toespraak dan ook maar geen poging de aanwezige grafici te attenderen op het feit dat er meer mediavormen zijn dan alleen papier.
Het KVGO telt nu een kleine 2000 leden, nog altijd goed voor zo een 30.000 werknemers. Verweij voorspelde dat ook 2010 nog een spannend jaar zal zijn en dat de branche voorlopig nog geen structurele verbeteringen zal laten zien.
Toch zal ook Cees Verweij zich uiteindelijk moeten verdiepen in de relatie die print (nog) heeft ten opzichte van nieuwe media vormen. Structureel zeggen dat de match met nieuwe media niet gemaakt kan worden, is niet vol te houden. Uitgevers, waar de grafische branche vaak voor werkt, waren tot voor enige jaren geleden nou ook niet bepaald het toonbeeld van innovatief denken. Langzaam maar zeker zie je daar de veranderingen plaatsvinden. Ja, dat is de plaats waar content wordt bedacht, maar van oorsprong ook vanuit een papieren cultuur. Dat zie je veranderen, door de komst van jonge mensen die in uitgeven 2.0 nog wel een uitdaging zien.
Natuurlijk zal ‘papier 2.0’ – pak op die term en hang er een goede slogan aan en ga het vermarkten – niet in die schaalgrootte werkgelegenheid bieden aan 30.000 mensen, maar het zou het KVGO goed doen, om juist die ontwikkelingen aan hun leden voor te houden. Dan geef je in ieder geval blijk van de kennis die je omtrent die ontwikkelingen in huis hebt. Het is te hopen dat deze kersverse voorzitter snel handelt en het KVGO ombuigt van een traditionele brancheorganisatie 1.0 naar een moderne netwerk organisatie, waarin kennis en kunde rondom 2.0 centraal staan.